Robin Williams, choroba Parkinsona i depresja

Edgar_Degas_-_Melancholy_-_Google_Art_ProjectNiedawne samobójstwo Robina Williamsa wywołało nieoczekiwane zainteresowanie chorobą Parkinsona oraz towarzyszącymi jej zaburzeniami nastroju. To nagłe zainteresowanie powstało po przekazanej przez żonę aktora wiadomości o tym, że u cierpiącego na depresję Robina zdiagnozowano chorobę Parkinsona.

Choroba Parkinsona należy do przewlekłych schorzeń układu nerwowego, przebiegających z postępującym zwyrodnieniem komórek nerwowych. Zmiany zwyrodnieniowe rozpoczynają się zwykle od neuronów dopaminonergicznych istoty szarej, jednak wraz z postępem choroby zmianami zostają objęte inne obszary mózgowia. Początkowe objawy stanowią zaburzenia ruchowe o niewielkim stopniu nasilenia (drżenie dłoni, spowolnienie/niezgrabność ruchu, sztywność), które wraz z upływem czasu pogłębiają się, utrudniając samodzielne życie.

Zaburzeniom ruchowym mogą towarzyszyć zaburzenia nastroju, takie jak nadmierna wybuchowość, nadwrażliwość lub depresja. Zaburzenia nastroju dotyczą około połowy wszystkich pacjentów z rozpoznaną chorobą Parkinsona i w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do targnięcia się na własne życie, zwłaszcza u osób, u których już wcześniej diagnozowano zaburzenia nastroju. Do tej pory nie wiadomo jednak, co jest przyczyną pojawiającej się depresji. Przypuszcza się, że może być skutkiem ubocznym ogólnego postępującego zwyrodnienia neuronów, ale też zależy od cech osobniczych czy środowiskowych.

Z oświadczenia wydanego w kilka dni po doniesieniu o śmierci aktora przez Parkinson’s Disease Foundation, jednej z największych amerykańskich fundacji zajmujących się chorobą Parkinsona, wynika, że depresja dotyka około 60 proc. wszystkich pacjentów z chorobą Parkinsona w różnych stadiach choroby. W przypadku rozpoznania depresji zaleca się jak najszybsze podjęcie leczenia farmakologicznego (leki przeciwdepresyjne) oraz psychoterapię.

Depresja należy do zaburzeń afektywnych (zaburzenia afektu, czyli nastroju), objawiających się trwałym zaburzeniem nastroju, obniżeniem poczucia własnej wartości, poczuciem braku sensu życia oraz utratą zdolności odczuwania przyjemności. Ze względu na brak ugruntowanej wiedzy na temat dokładnych przyczyn choroby depresja stanowi schorzenie trudne do wyleczenia; po zaprzestaniu farmako- i psychoterapii często obserwuje się jej nawroty.

W przypadku Robina Williamsa mogło dojść do tragicznego w skutkach nałożenia się dwóch niekorzystnych czynników – długotrwałej, nawracającej depresji oraz rozpoczynającej się nieuleczalnej choroby; są to jednak tylko przypuszczenia. Dokładnej przyczyny targnięcia się na własne życie pewnie nigdy nie poznamy.

Śmierć znanego aktora wywołała poruszenie na całym świecie, trudno bowiem zrozumieć, jak osoba, która na ekranie tryskała dobrym humorem, na jawie nie mogła się odnaleźć. Ta śmierć powinna stanowić dla nas przestrogę, pouczenie, by baczniej rozglądać się wokół siebie, wśród naszych bliskich, znajomych; szukać tych, którzy pod przykrywką dobrego humoru być może cierpią gdzieś od środka. Depresja bowiem jest schorzeniem, które towarzyszy wielu chorobom – nie tylko chorobie Parkinsona; diagnozuje się ją bowiem również przy innych schorzeniach neurodegeneracyjnych, a także innych chorobach – jak choćby cukrzyca, choroby tarczycy, zaburzeniach odżywania, uszkodzenia rdzenia kręgowego, pewne choroby zakaźne (zakaźne zapalenie wątroby, opryszczka, AIDS) czy niektóre nowotwory.

Judyta Juranek (konsultacja: Patrik Brundin, Lena Brundin)

Ilustracja: Edgar Degas – Melancholy – Google Art Project Public Domain

ResearchBlogging.org

Nazem S, Siderowf AD, Duda JE, Brown GK, Ten Have T, Stern MB, & Weintraub D (2008). Suicidal and death ideation in Parkinson’s disease. Movement disorders : official journal of the Movement Disorder Society, 23 (11), 1573-9 PMID: 18618660

Lindqvist D, Hall S, Surova Y, Nielsen HM, Janelidze S, Brundin L, & Hansson O (2013). Cerebrospinal fluid inflammatory markers in Parkinson’s disease–associations with depression, fatigue, and cognitive impairment. Brain, behavior, and immunity, 33, 183-9 PMID: 23911592

Clarke DM, & Currie KC (2009). Depression, anxiety and their relationship with chronic diseases: a review of the epidemiology, risk and treatment evidence. The Medical journal of Australia, 190 (7 Suppl) PMID: 19351294